Dutch History

De stad is een intrigerend fenomeen. Al duizenden jaren wordt er door mensen in gewoond en geleefd. Het is bovendien de plek bij uitstek waar wordt gehandeld, religie en cultuur wordt aangeboden en van waaruit wordt bestuurd. In deze collegereeks wordt een levendig overzicht gegeven van bijna 5000 jaar stadsgeschiedenis aan de hand van een aantal concrete steden in verschillende fasen van hun ontwikkeling. Ideaaltypen als de klassieke stad, de middeleeuwse stad, de barokstad en de moderne stad worden gekoppeld aan de lotgevallen van echte steden en aan de opvattingen en ambities van stedelingen en planologen van vlees en bloed...

Hoe voerden de oude Grieken oorlog? Op welke wijze organiseerde Alexander de Grote de lange veldtochten, de bevoorrading van zijn soldaten en welke middelen had hij om zijn opgebouwde rijk te verdedigen? Hoe organiseerden de Romeinen hun strategische communicatie en hoezeer verschilde die van de Grieken? De legers van de Grieken en Romeinen bestonden vaak uit huursoldaten en waren meestal lang onderweg. Henk Singor verhaalt over de militaire geschiedenis van het archaïsche Griekenland tot en met het Romeinse Keizerrijk, met oog voor details van het soldatenleven.

Eeuwenlang vormden de Middeleeuwen een synoniem voor ongeletterdheid, barbarij en wreedheid. In de moderne tijd heeft zich daarnaast een veel positiever beeld ontwikkeld. Dan roepen de Middeleeuwen gedachten op aan ongebonden vrijheid, zuivere natuur, spontaniteit en ongekunstelde schoonheid. In dit college belicht de vooraanstaande wetenschapper Herman Pleij deze buitengewoon interessante periode uit onze beschavingsgeschiedenis zowel vanuit historisch-letterkundig als cultuur-historisch perspectief.

De eeuw waarin schokkende gebeurtenissen elkaar snel opvolgden, wordt door Von der Dunk met passie uiteen gezet. In deze capita selecta biedt hij de luisteraar een zeer volledig beeld van de Europese culturele ontwikkeling van de 20e eeuw met oog voor de historische feiten, de politiek, de literatuur en de geschiedschrijving zelf. Von der Dunk toont aan hoezeer het verleden van invloed is op ons huidige en toekomstige denken.

Tussen 1936 en 1939 werd Spanje verscheurd door een burgeroorlog. Republikeinen en nationalisten streden op leven en dood. Ze werden daarin gesteund door een keur aan politieke en religieuze groeperingen, waaronder socialisten, anarchisten, communisten, fascisten, monarchisten en autoritaire militairen. Ook het buitenland bemoeide zich met de strijd, zoals Duitsland en de Sovjet-Unie.

De Nederlandse identiteit bestaat volgens sommige mensen niet. Maar Nederland kent wel degelijk collectieve eigenaardigheden die lange tradities hebben en niet zomaar uit de lucht zijn komen vallen. De afkeer van nationalisme en volkshelden, het botte en directe optreden, het gelijkwaardigheidsdenken, de Oranje- en carnavalsgekte, het zuinige en het polderen zijn maar enkele voorbeelden.

In dit college behandelt Ineke Sluiter werken van o.a. Sophokles, Aristophanes en Thucydides. Alle behandelde schrijvers leefden tijdens de Peloponnesische Oorlog (431 - 404 v.Chr.). Deze strijd tussen de stadstaten Athene en Sparta heeft diepe sporen nagelaten in hun werk. Sluiter weet op meesterlijke wijze de klassieke Griekse literatuur te koppelen aan moderne thema's, zoals wraak, oorlog en democratie.

Meesterverteller Fik Meijer behandelt in deze lezing de geschiedenis van de Grieken en Romeinen aan de hand van enkele concrete probleemstellingen. Wat waren de oorzaken en gevolgen van de Griekse expansie? Waarom was juist de 'democratische' volksvergadering in het oude Athene zo imperialistisch. En hoe kan het dat de Romeinen zo machtig waren, terwijl hun oorlogsverklaringen altijd van een defensieve overweging uit ging? Meijer geeft in deze lezing meer dan een historische uiteenzetting van de Grieken en Romeinen. Hij weet een levendig beeld te schetsen van het leven in de klassieke oudheid.

In zijn college over de historische Mohammed reconstrueert arabist Hans Jansen het leven van de profeet aan de hand van overgeleverde verhalen. Wie was Mohammed eigenlijk? Hoe betrouwbaar zijn de bronnen en in welk historisch kader moeten we ze begrijpen? Met kennis van de Arabische wereld, een heldere stijl en een juiste dosis gezond verstand en humor, geeft Hans Jansen een uiterst boeiend college over het begin van de islam.

Vladimir Lenin en Josef Stalin waren de eerste twee leiders van de Sovjet-Unie. Door de verschillen in achtergrond, opleiding en ideologische opvattingen, hebben zij hun eigen stempel gedrukt op de politieke, industriële, economische en sociologische ontwikkeling van Rusland en haar inwoners. Beiden hebben de industrialisatie van het overwegend agrarische Rusland versneld. Maar daarnaast kwamen miljoenen mensen om het leven tijdens de jaren van de Grote Zuivering onder Lenin en later onder het terreurbewind van Stalin.

Bestaat er zoiets als een Europese identiteit? Deelt een Oostenrijker iets met een Belg dat ze niet met een Cubaan of een Canadees gemeen hebben? Europa bestaat, maar misschien vooral als beeldvorming. En dat zelfbeeld dat wij Europeanen met ons meedragen is vaag, divers en veranderlijk. In deze collegereeks graaft Joep Leerssen in de culturele geschiedenis van Europa, op zoek naar de elementen die samen dat caleidoscopische, tegenstrijdige, vage zelfbeeld uitmaken. Hoewel dat Europese zelfbeeld door de tijd sterk verandert, verdwijnen oude beelden niet volledig.

De 20e eeuw is de eeuw van de massa's en dus ook van het massaal geweld. De moord op omstreeks zes miljoen Joden, de Holocaust of Shoah, wordt tegenwoordig algemeen als het dieptepunt daarvan beschouwd, maar stond zeker niet alleen. In dit hoorcollege schetst Hans Blom in grote lijnen deze massale geweldsuitoefening in de afgelopen eeuw. Hij analyseert hoe we dit massaal geweld kunnen begrijpen door het in de historische context te plaatsen.

De oorspronkelijke betekenis van het Griekse woord voor filosofie is het houden van en zoeken naar kennis en wijsheid. Door de ontwikkeling van de wetenschap in Europa veranderden de conceptie en de functie van de wijsbegeerte, zodat hedendaagse opvattingen van filosofie begrepen moeten worden tegen de achtergrond van de wetenschapsgeschiedenis. In deze vier colleges geeft Herman Philipse een historisch-systematisch overzicht van de opvattingen over wijsbegeerte aan de hand van belangrijke denkers.

What happens when you lose your freedom and the people who eventually get it back for you are no longer alive to thank? Set during the horrors of World War II, Remember Us by Robert Edsel—#1 New York Times bestselling author of The Monuments Men—opens in Limburg, a small, rural province at the southern tip of the Netherlands. In the pre-dawn hours of May 10, 1940, Hitler’s forces rolled through the city, shattering more than 100 years of peace in the Netherlands. The country fell one week later. The Dutch lived under German occupation for four-and-a-half years, until September 1944.

Het tijdperk van de verlichting (ook wel het tijdperk van de factor of gewoon de verlichting genoemd) was een intellectuele en filosofische beweging in Europa in de 18e eeuw die de wereld van ideeën beheerste. De Verlichting promootte concepten als vrijheid, ontwikkeling, tolerantie, broederschap, constitutionele federale regering en scheiding van geloof en staat door zich te concentreren op het nastreven van vreugde, de soevereiniteit van de rede en het bewijs van de zintuigen als primaire bronnen van kennis.

Wat is onze plaats binnen de geschiedenis van de mensheid, van het leven op aarde, van onze planeet, het zonnestelsel en het gehele heelal? Waarom zouden we ons moeten interesseren voor deze geschiedenis op grote schaal, van de Big Bang tot het heden? In zijn college beantwoordt Maarten van Rossem deze en andere vragen en geeft hij een overzicht van ons alomvattende verleden.

Ik weet zeker dat je weleens hebt gehoord van een van de meest moorddadige mannen in de geschiedenis, de persoon die we in dit boek zullen bespreken: Adolf Hitler. Als iemand een slechte totalitaire dictator beschrijft, wordt zijn naam normaal gesproken wel degelijk besproken. Laten we eens kijken naar de bijzonderheden van zijn leven en de situaties waarin hij leefde, wat hij deed en hoe hij zo berucht werd in de donkerste hoofdstukken van de menselijke geschiedenis.

The Dutch, through the directors of the West India Company, purchased Manhattan Island in 1625. They had come to the New World as traders, not expecting to assume responsibility as the sovereign possessor of a conquered New Netherland. They did not intend to make war on the native peoples around Manhattan Island, but they did; they did not intend to help destroy native cultures, but they did; they intended to be overseas the tolerant, pluralistic, and antimilitaristic people they thought themselves to be - and in so many respects were - at home, but they were not.

De Democratische Volksrepubliek van Korea is niet democratisch, het is geen republiek en het omvat slechts de helft van Korea. Remco Breuker kijkt in zijn vier colleges voorbij de mythes en beeldvorming en gaat in op wat Noord-Korea wél is. Dan blijkt Noord-Korea een feodale monarchie te zijn die niet geïsoleerd is, maar juist internationaal economisch heel actief. Zo verdient het een fortuin met drugsproductie en is het verwikkeld in grootschalige internationale mensenhandel. Toch onderschat de internationale gemeenschap Noord-Korea graag.

De jaren van de Nederlandse Opstand (1566-1648) waren één van de belangrijkste periode in de Nederlandse Geschiedenis. Zonder die opstand zou de staat Nederland er immers nooit gekomen zijn. De Opstand en de tachtig oorlogsjaren die er op volgden laten zich lezen als een spannend verhaal: met echte helden en schurken, vol onbedoelde wendingen en met onverwachte uitkomsten. Ook na bijna 450 jaar geschiedschrijving blijven er belangrijke vragen. Waarom was de uitkomst zo onverwacht? Waarom vielen de Nederlanden uit elkaar? En waarom duurde het conflict zo lang?